Procedura dochodzenia odszkodowania za szkody powstałe w wyniku działalności wydobywczej kopalni została opisana w ustawie, co będę szczegółowo prezentował na łamach bloga. Dziś natomiast chciałbym zająć się omówieniem tzn. związku przyczynowego, którego wystąpienie i udowodnienie jest konieczne, by móc skutecznie dochodzić odszkodowania.
Zanim przejdę do szczegółowego omawiania czy jest związek przyczynowy, chciałbym przedstawić najpierw przesłanki, które decydują, że dany zakład górniczy poniesie odpowiedzialność.
Do przesłanek tych należą:
– zdarzenia wywołującego szkodę
– powstanie szkody
– związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą.
Zdarzeniem powodującym szkodę jest ruch zakładu górniczego, czyli najprościej mówić jest to działalność wydobywcza kopalni (na marginesie wspomnę tylko, że zakład górniczy odpowiada również w przypadku, gdy kopalnia zakończyła już wydobycie, ale to zagadnienie zasługuje na osobny wpis). Szkoda to nic innego jak wszelkie negatywne następstwa eksploatacji górniczej, czyli po prostu naruszenia konstrukcyjne nieruchomości budynkowych takie jak wszelkiego rodzaju pęknięcia, rysy, występowanie szczelin, odchylenie budynku od pionu, odpadające kafelki czy deformacja terenu wokół nieruchomości. Natomiast związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą zachodzi wówczas, gdy szkoda jest bezpośrednim następstwem działalności kopalni.
Omawiając zagadnienie związku przyczynowego, warto przytoczyć art. 361 § 1 kodeksu cywilnego zgodnie, z którym „zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła”.
Z przytoczonego wyżej przepisu wynika, że związek przyczynowy musi zawierać w sobie dwa elementy: 1 Przyczynę, czyli ,,działanie” bądź ,,zaniechanie”, które spowodowało szkodę (w przypadku szkód pochodzenia górniczego będzie to oczywiście eksploatacja górnicza) doprowadziło do powstania szkody oraz 2 Skutek czyli obiektywna zmiana w dobrach prawnie chronionych jako konsekwencja zdarzenia czyli przyczyny.
W procesie sądowym należy wykazać wystąpienie jednocześnie wszystkich trzech wspomnianych wyżej przesłanek czyli zdarzenia, które spowodowało szkodę oraz związku między tym konkretnym zdarzeniem, a szkodą. Nie ulega wątpliwości, że niestety najcięższym zadaniem jest udowodnienie właśnie wystąpienie związku przyczynowego.
O tym czy rzeczywiście jest to zawsze problematyczne oraz jak dokonać sprawdzenia, czy adekwatny związek przyczynowy zachodzi, napisze w kolejnej części.